Özgül Fobi

“Çok sevdiğim arkadaşımın evine gidemez oldum. Yıllardır asansöre binmekten korkarım. Bozulur ya da elektrik kesilir de içinde kalırsam, nefessiz kalırsam diye düşünürüm. Asansöre binmeden hayatımı idare ettirebiliyordum ama çok sevdiğim bir arkadaşım 20 katlı bir sitenin 17. katına taşındı ve artık ona gidemiyorum. Bu durum çok canımı sıkmaya başladı. Biliyorum, jeneratörler var, asansörlerin bakımı yapılıyor. Hem kalsam ne olur, elbette çıkarırlar ama elimde değil. Asansöre binme düşüncesi bile beni kötü yapıyor, terliyorum, titriyorum, kalbim hızlı hızlı atmaya başlıyor. Ama artık bunu aşmak istiyorum. Arkadaşımın evine gidebilmek istiyorum.”

Özgül fobi; belli durum ya da nesneden, saçma, mantıksız olduğunu bildiği halde korkmak, korkuyu kontrol edememek ve bu nesne ya da durumla karşı karşıya kalma ihtimalinde bile kalp çarpıntısı, terleme, titreme gibi bedensel belirtiler yaşamak olarak tanımlanır. Eskiden basit fobi olarak isimlendirilen özgül fobinin toplumda görülme oranı %2.7′dir. Ortalama başlama yaşı 16′dır. Bir çok hasta çocukluğundan beri korkuları olduğunu söylerken kimisi ergenlikten sonra oluştuğunu ifade eder. İleri yaşta oluşması nadirdir.

Özgül fobisi olan hastalar genellikle, fobik oldukları durum ya da nesneden kaçınarak yaşamlarına tedavi almaksızın devam ederler. Örneğin sürüngen hayvanlara karşı fobisi olan bir kişi pikniğe gitmez ve normal hayatında sürüngenlerle karşılaşma ihtimali çok düşük olduğu için sorun yaşamadan hayatına devam eder. Ancak bu kaçınma davranışı hayatını olumsuz etkilemeye başladığında tedaviye başvurur.

En sık görülen özgül fobi, hayvanlardan korkma türüdür. Bunun dışında yükseklik, kan ve yaralanma, uçak, yalnızlık, kapalı alan tipi gibi özgül fobiler de vardır.

Özgül fobilerin tedavisinde ilaçların yeri azdır. Ek olarak başka psikiyatrik tanı varsa ona yönelik ilaç tedavisi uygulanabilir. Özgül fobinin tedavisinde ise davranışçı psikoterapi yöntemi etkilidir.